“سرزده” و اخلاق حرفه ای

ان ربی علی صراط مستقیم

ویژه برنامه سرزده که از بخش خبری بیست و سی شبکه دوم سیما پخش می شود از چند منظر اهمیت دارد. یکی اینکه به هر حال کارمندانی که با ارباب رجوع سر و کار دارند در خاطر داشته باشند که اگر این وسط در برخورد با ارباب رجوع، نظارت خدا برایشان بی اهمیت است، شاید در مقابل دوربین رفتن و نگاه میلیونی مردم و احتمالا جریمه حاصله از انعکاس رفتارشان در سیما عاملی باشد که دست از رفتار طلبکارانه نسبت به ارباب رجوع بردارند. دیگر اینکه به هر حال مردم بدانند که ولو در حد بیست و سی سیستم نظارت بر رفتار مسئولین برقرار است. اما وجه اهمیت بالاتر برنامه هایی از سنخ سرزده که البته فقط نگاه منفی هم ندارند و منعکس کننده رفتار صحیح مسئولین نیز هستند، این است که این جور برنامه ها هم برای مسئولین هم برای مردم نوعی آموزش و تمرین اخلاق حرفه ای است. اخلاقی که متاسفانه بین ما نه تنها به فرهنگ تبدیل نشده که از سر تکلف انجام می پذیرد.

تا بحال به اخلاق آنهم از نوع حرفه ایش فکر کرده اید؟  فعل اخلاقی چه خصوصیاتی می تواند داشته باشد؟ نیز رفتار غیر اخلاقی؟

پاسخ به این سوالات در بدو امر آسان بنظر نمی رسد، ذهن انسان سراغ مفاهیم پیچیده و غیر کاربردی می­رود که بیشتر سر کلاس درس باید به آنها پرداخت. اخلاق حرفه­ای می­خواهد کار تعریف اخلاق و انسان اخلاقی را آسان و عملیاتی تر سازد و از حیث رفتاری خاص آنرا بکاود، اگرچه از توجه به مفاهیم و کشف ملاکهای اخلاقی زیستن نمی تواند غافل شود. اخلاق حرفه ای اخلاق را در اخلاق اداره، اخلاق پزشکی، اخلاق مدیریت، اخلاق بازار، اخلاق مشتری، اخلاق ورزشکار، اخلاق دانش آموز، اخلاق معلم و... سر شکن کرده و به این ترتیب وضعیت ملموس تری برای فهم رفتار اخلاقی فراهم می­کند. با توجه به این نکته به طور مثال در اخلاق اداره کارمندی اخلاقی خواهد بود که رفتار ملایم تری با ارباب رجوع داشته باشد. در اینصورت میتوان با اشاره حسی رفتار اخلاقی را از غیر آن تمییز داد و حس مشترک اخلاقی ما انسانها نیز بر آن گواه خواهد بود. برنامه هایی از سنخ سرزده اگرچه باروش آزمون خطا پیش می رود و بسا خود از مباحث نظری مربوط به اخلاق حرفه­ای غافل باشد ولی می­تواند به مرور زمان در حوزه اخلاق حرفه­ای الگو سازی نموده، نیز مفاهیم غبارآلود اخلاق را شفاف تر نماید و تکلف اخلاق ورزی را به فرهنگ رفتار اخلاقی بدل سازد...

دوست حقیقت جو شما چند مسأله و سوال حول اخلاق و اخلاق حرفه ای در ذهنتان دارید و چند راه حل؟ 

چه خوب که در این ماه الهی قدمی در اخلاق برداریم...